بررسی واکنش‌های ایرانیان به عناصر فرهنگی غرب

Authors

سیدبیوک محمدی دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

ناهید مؤید حکمت استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

Abstract:

واکنش‌ها به اختراعات و ابداعات جدید و تحولات حاصل از انقلاب صنعتی، در جوامع سنتی غیر غربی با خود جوامع غربی متفاوت بود؛ در جوامع غربی تحولات خودجوش بود، اما در جوامع سنتی غیر غربی، دگرگونی‌ها در اثر نفوذ فرهنگیِ غرب رخ داد. در این جوامع ضمن پذیرش بعضی عناصر فرهنگی غرب، در برابر بعضی عناصر واکنش‌های منفی نشان داده شد که دگرگونی‌های اجتماعی را با مشکلاتی روبه‌رو کرد و روند توسعه را به شکلی متفاوت‌تر از آن در غرب درآورد. در راستای این برداشت، در این مقاله به بررسی واکنش‌های بارز ایرانیان به عناصر فرهنگی غرب پرداخته شده است. با استفاده از روش تحقیق کیفی و گرد‌آوری اطلاعات از طریق مراجعه به متون و مصاحبه‌ با افراد مطلع و کسانی که شاهد وقایعی بودند که تجربیاتشان، داده به‌شمار رود، صورت گرفته است. یافته‌ها حاکی از این است که واکنش‌ها در کل به دو نوع مثبت و منفی طبقه‌بندی می‌شوند؛ واکنش‌های مثبت عبارت‌اند از سه واکنش اصلی، با عناوین 1. شگفتی؛ 2 مفتون‌شدگی؛ و 3. پذیرش. واکنش‌های منفی عبارت‌اند از هفت واکنش اصلی 1. سردرگمی؛ 2. تمسخر؛ 3. شایعه‌سازی؛ 4. ظاهرسازی؛ 5. تحریم؛ 6. فریاد اعتراض؛ و 7. مبارزة علنی که درنهایت در دعوت مردم به انقلاب منعکس شده است. در تجزیه و تحلیل یافته‌ها سه عامل در پذیرش (واکنش مثبت) یا عدم پذیرش (واکنش منفی) مؤثر بوده‌اند که می‌توان آن‌ها را به این صورت برشمرد: 1. احساس تحمیلی‌بودن عنصر؛ 2. شتابان‌بودن روند دگرگونی؛ و 3. تعارض عناصر با ارزش‌های فرهنگی غالب در جامعه.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

بررسی واکنش های ایرانیان به عناصر فرهنگی غرب

واکنش ها به اختراعات و ابداعات جدید و تحولات حاصل از انقلاب صنعتی، در جوامع سنتی غیر غربی با خود جوامع غربی متفاوت بود؛ در جوامع غربی تحولات خودجوش بود، اما در جوامع سنتی غیر غربی، دگرگونی ها در اثر نفوذ فرهنگیِ غرب رخ داد. در این جوامع ضمن پذیرش بعضی عناصر فرهنگی غرب، در برابر بعضی عناصر واکنش های منفی نشان داده شد که دگرگونی های اجتماعی را با مشکلاتی روبه رو کرد و روند توسعه را به شکلی متفاوت ...

full text

عناصر هویت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران؛ موردکاوی سند «مؤلفه‌های هویت ملی ایرانیان»

این نوشتار به دنبال پاسخ به این سؤال است که هویت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سند «مؤلفههای هویت ملی ایرانیان» دارای چه لایهها و عناصری است؟ دستاوردهای این تحقیق نشان از این دارد که هویت فرهنگی در سند مؤلفههای هویت ملی ایرانیان شامل دو لایه هویت فرهنگیِ اسلامی که دربرگیرنده عناصری چون معنویت و توحید، اسلام و مذهب تشیع و معارف قرآنی، هم‌گرایی فرهنگی، دفع ظلم و ظلم‌ستیزی، ولایتمداری، اخلاق و ...

full text

نگرش ایرانیان نسبت به غرب: بررسی تجربی در ایران

رابطه ایران و غرب دراین مقاله که براساس روش پیمایشی (حجم نمونه 1200 در سطح ایران) انجام شده با تأکید بر دیدگاه تحلیل روانی اجتماعی اریک فروم و کنش متقال نمادی بلومر مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق حکایت از وجود نگرش منفی مردم ایران در کل نسبت به غرب دارد‘ زیرا شکل گیری رابطه غرب با ایران بیشتر در عرصه های اقتصادی و سیاسی مبتنی بر سودجویی‘ سلطه و دشمنی بوده است. به میزانی که افراد از این ...

full text